Previous Next

Ber einhver ábyrgð á áfengisauglýsingum?

Láttu aðra vita

Í talhorninu vekur talsmaður neytenda athygli á að ábyrgð á áfengisauglýsingum er ekki eins óljós og halda mætti. Auglýsandi – og jafnvel fjölmiðill – er ábyrgur. Ritstjóri, ber refsiábyrgð á ómerktum auglýsingum.

Áfengisauglýsingar hafa verið bannaðar á Íslandi í 80 ár. Bannið er að finna í áfengislögum. Samt virðist manni sem meira fari fyrir sýknudómum vegna þeirra – í þeim fáu tilvikum sem ákært er vegna sífjölgandi áfengisauglýsinga. Fjöldi ábendinga berst um þetta á hverju ári til þeirra sem hafa með neytendavernd, áfengisvernd og hagsmuni og réttindi barna að gera. Hvað er til ráða? Ber einhver ábyrgðina?

Í erindi mínu á morgunverðarfundi samstarfshópsins Náum áttum sl. þriðjudag spurði ég: “Hver ber ábyrgðina?” Svör mín þar voru byggð á drögum að þessum pistli en auk þess voru þar fróðleg erindi sem unnt verður að finna á heimasíðu hópsins. Þar var m.a. bent á að viðskiptasjónarmið væru látin vega þyngra en velferð barna og ungmenna en bann við áfengisauglýsingum styðst ekki síst við barnaverndar- og heilbrigðissjónarmið.

Hver ber ábyrgðina?

Ber einhver ábyrgðina? Ég var farinn að halda að svo væri ekki en eftir athugun á dómaframkvæmd og stjórnsýslu, sem mér er kunnugt um, virðist mér svarið vera jákvætt. Það ber einhver ábyrgð á áfengisauglýsingum. En hver?

Þó að sumar ábyrgðarreglurnar hér að neðan fjalli bæði um refsiábyrgð og skaðabótaábyrgð, svo og aðra ábyrgð, mun ég einkum fjalla um refsiábyrgð og aðra ábyrgð. Skaðabótaábyrgð fjalla ég ekki um í pistli þessum en að gefnu tilefni benti ég á það á fyrrgreindum fundi að skaðabótaábyrgð auglýsanda kemur vel til greina ef einstaklingur er sýndur á myndum í tengslum við vöru á borð við áfengi ef sannanlegs leyfis hans – eða forráðamanns – hefur ekki verið aflað.

Fyrst er til að telja að samkvæmt dómi Hæstaréttar frá 1999 stenst bann íslenskra áfengislaga við áfengisauglýsingum ákvæði stjórnarskrár og mannréttindasáttmála.

Í Svíþjóð hefur málið ekki verið talið svona einfalt enda komst Marknadsdomstolen að þeirri niðurstöðu 2003 í dómi í svonefndu Gourmet-máli að bann þar í landi við áfengisauglýsingum stæðist ekki enda væri bannið í þáverandi mynd tæplega skilvirkt og gengi allt of langt til þess að ná réttlætanlegu markmiði. Með því var talið brotið gegn meðalhófsreglu og mætti ekki beita banninu gegn áfengisauglýsingum í tímaritum. Á þetta sjónarmið hefur enn ekki reynt beinlínis fyrir Hæstarétti Íslands svo vitað sé.

Þá komst dómstóll ESB að þeirri niðurstöðu í forúrskurði í áðurtilvitnuðu Gourmet-máli að bann við áfengisauglýsingum stæðist og teldist ekki óheimil hindrun gegn frjálsu flæði vöru og þjónustu. Rökin voru þau að bannið gæti staðist ef það styddist við lýðheilsusjónarmið en þá mætti það ekki ganga lengra en nauðsyn væri til vegna þeirra sjónarmiða. Það samhengi yrðu innlendir dómstólar að meta eftir aðstæðum og lagaumhverfi í hverju ríki. Sjá nánar tilvitnaða frétt á sænsku um dóminn og fordæmi á sviði Evrópuréttar.

Mun ég nú víkja að ábyrgð á brotum gegn banni við áfengisauglýsingum á þrenns konar vettvangi:

  • í prentmiðlum,
  • ljósvakamiðlum og
  • öðrum miðlum.

Prentmiðlar

Með prentlögum er annars vegar ætlunin að tryggja prentfrelsi í raun og þá helst með því að ekki sé verið að grennslast fyrir um raunverulegan höfund efnis ef annar vill vera „skjöldur“ hans. Styðst þetta við söguleg rök. Því ber aðeins einn ábyrgð á efni blaða og tímarita; af þeim sökum eiga að jafnaði ekki við þar almennar reglur um hlutdeild og meðábyrgð í refsiverðum brotum, þ.e. að fleiri en einn geti talist refsiábyrgur.

Hins vegar er með prentlögum tryggt að ávallt beri einhver ábyrgð á efni dagblaða, þ.e.

  1. höfundur ef hann er nafngreindur en annars
  2. útgefandi eða ritstjóri ef hann er tilgreindur en annars
  3. sölu- eða dreifingaraðili (ef í hann næst) en annars
  4. prentsmiðjan.

Frá 1963 hefur sú túlkun legið fyrir frá Hæstarétti (H 1963:1) að ef fyrirtæki, sem auglýsir áfengi, er nafngreint þá ber framkvæmdarstjóri þess ábyrgð sem  höfundur þess efnis sem í auglýsingu felst; það þýðir líka að ritstjórinn ber ekki ábyrgð – ef auglýsandi er nafngreindur. Í dómi Hæstaréttar sagði:

„Eins og í héraðsdómi greinir, er ákærði […] ritstjóri mánudagsblaðsins og ákærði […] framkvæmdastjóri veitingahússins Glaumbæjar í Reykjavík.

Í auglýsingu þeirri, sem birtist í Mánudagsblaðinu hinn 30. apríl 1962 og mál þetta er af risið, er mynd af vínbar veitingahússins Glaumbæjar. Sjást þar birgðir vínfanga og veitingaþjónn að fylla vínglas. Til hliðar við myndina er orðið: Drekkið. Mynd þessi kynnir á einhæfan hátt framboð veitingahússins á áfengi, og í beinu sambandi við hana er í orði hvatt til drykkju þar. þegar þetta er virt, þykir auglýsingin verða að teljast áfengisauglýsing í merk ingu 16. gr., sbr. 41. gr. áfengislaga nr. 58/1954.

Yfir greindri auglýsingu er heitið Glaumbær og undir henni orðin: Skemmtið ykkur í Glaumbæ, auk talsíma númera fyrirtækisins. Er veitingahús það, sem áður getur, þannig nafngreint sem auglýsandi. Ákærði [framkvæmdarstjórinn], sem samþykkti gerð auglýsingarinnar og hlutaðist til um birtingu hennar, ber því refsiábyrgð á efni hennar, sbr. 2. mgr. 15. gr. laga um prentrétt nr. 57/1956, en ákærði [ritstjórinn] þá eigi, sbr. 3. mgr. sömu lagagreinar.

Með skírskotun til þess, sem nú var rakið, verður ákærða [ritstjóranum] dæmd sýkna, en ákærða [framkvæmdarstjóranum] samkvæmt nefndum ákvæðum laga nr. 58/1954 refsing.“

Nafn fyrirtækisins – skemmtistaðar í borginni – var þannig skýrlega tilgreint í umræddri auglýsingu.

Þessi ábyrgðarregla var áréttuð með tilvísuðum dómi Hæstaréttar frá 1999 en þar var framkvæmdarstjóri bjórgerðarfyrirtækis dæmdur sekur fyrir brot á áfengislögum, m.a. með birtingu bjórauglýsinga í dagblaði. Ritstjóri var ekki ákærður. Skilja má niðurstöðuna þannig að vörumerki bjórtegundarinnar hafi óbeint vísað til fyrirtækisins enda þótt nafn auglýsanda hafi alls ekki verið að finna í auglýsingunni.

Sama niðurstaða – sektardómur – varð í tveimur dómum Héraðsdóms Reykjavíkur frá október 2006, öðrum varðandi léttvínsauglýsingu í tímariti og hinum varðandi auglýsingar á áfengum bjór í dagblaði og tímariti. Auglýsendur, innflutnings- eða umboðsfyrirtæki erlendra áfengistegunda, báru ábyrgð – eða öllu heldur fyrirsvarsmenn þeirra sem voru ákærðir. Mér er kunnugt um að hinum síðarnefnda hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar. Miðað við atvikalýsingu dóma héraðsdóms er reyndar hætt við að mennirnir verði sýknaðir í Hæstarétti samkvæmt því fordæmi sem nú skal vikið að.

Ritstjóri ber ábyrgð til vara

Nafngreiningu auglýsanda var hins vegar ekki til að dreifa í nýjasta dómi Hæstaréttar frá 8. febrúar 2007 þar sem framkvæmdarstjóri íslensks innflutnings- eða umboðsfyrirtækis erlends bjórs var sýknaður þar sem engin nafngreining lá fyrir á umboðsfyrirtækinu – auglýsandanum; hann telst, sem sagt, höfundur í skilningi prentlaga. Þarna hefði verið öruggara og réttara miðað við fordæmi Hæstaréttar frá 1963 að ákæra ritstjóra dagblaðsins en skilja má dóminn þannig að hann hefði þá verið dæmdur sekur fyrir brot gegn auglýsingabanni áfengislaga.

Í dóminum sagði (áhersla GT):

„Hæstiréttur hefur í þeim tveimur dómum [frá 1963 og 1999] sem að framan er vísað til markað þá stefnu að minni kröfur séu gerðar til að höfundur teljist hafa nafngreint sig í skilningi 2. mgr. 15. gr. laga nr. 57/1956 þegar auglýsingar eiga í hlut en ella gildir um annað efni. Auglýsingar þær sem ákæra í máli þessu varðar bera hvorki með sér nafn höfundar né auglýsanda. Á bjórdós þeirri sem birtist í auglýsingunum kemur fram vörumerkið […], en það var skráð hér á landi 29. júlí 1992. Er eigandi þess skráður […] Danmörku. Í auglýsingum þessum eru þannig, andstætt því sem gilti um auglýsingar þær sem um var fjallað í áður tilvitnuðum dómum, engin auðkenni sem beint eða óbeintvísa til ákærða eða fyrirtækis þess, A ehf., sem hann er framkvæmdastjóri  hjá. Verður þar af leiðandi að telja að ákærði hafi ekki nafngreint sig í merkingu 2. mgr. 15. gr. laga nr. 57/1956 og beri því ekki refsiábyrgð á efni auglýsinganna. Samkvæmt því verður að staðfesta niðurstöðu hins áfrýjaða dóms.“

Framkvæmdarstjóri auglýsanda hins erlenda bjórs var sýknaður.

Segja má að Hæstiréttur hafi í dómi sínum 8. febrúar 2007 fengið bakþanka með því að telja nú að ekki sé nóg að nafngreina vöru eins og látið var duga 1999 en þá vísaði nafn bjórsins aðeins óbeint á framleiðandann, auglýsandann. Niðurstaðan er því skýr – eins og hún hefur í raun verið frá því að fyrst reyndi að þessu leyti á prentlögin í Hæstarétti 1963:

  • Auglýsandi ber ábyrgð á áfengisauglýsingu ef hann er nafngreindur í auglýsingunni. Refsiábyrgðina ber framkvæmdarstjóri eða annar fyrirsvarsmaður fyrirtækis sem er bær til þess að samþykkja auglýsinguna.
  • Ef auglýsandi er ekki nafngreindur ber ritstjóri ábyrgðina (og svo koll af kolli samkvæmtprentlögum).

Ég minni á að í dómi sínum 8. febrúar 2007 segir Hæstiréttur um bjórauglýsingar í fylgiblaði með dagblaði:

„Birting framangreindra auglýsinga braut því í bága við bann 20. gr. áfengislaga við áfengisauglýsingum.“

Þetta þýðir að mínu mati að ef vafi leikur á því hvort auglýsandi er nægilega nafngreindur eigi handhafi ákæruvalds að ákæra ritstjóra dagblaðs eða tímarits. Er það reyndar í samræmi við meðábyrgð fjölmiðla á augljósum lögbrotum sem beinast gegn neytendum sem vikið er lauslega að hér að neðan. Á hinn bóginn er ekki útilokað að slíkt mál veki upp að nýju álitamál um svonefnda hlutlæga refsiábyrgð, sbr. 69. gr. stjórnarskrárinnar og dóma Hæstaréttar í H 1995:3149 og frá 27. janúar 2000.

Breytt verklag á fjölmiðlum!

Sú niðurstaða hlýtur að leiða til þess verklags á dagblöðum og öðrum ritum að tryggt verði að áfengisauglýsandi verði nafngreindur – ef á annað borð verður haldið áfram þeim ósið að birta áfengisauglýsingar meðan þær eru bannaðar með áfengislögum. Annars er hætt við – og bæði rétt og skylt samkvæmt prentlögum – að ritstjóri verði ákærður fyrir brot gegn áfengislögum miðað við þessi skýru fordæmi Hæstaréttar frá 1963 og 2007.

Aðrir auglýsingamiðlar

Í sama dómi Hæstaréttar frá 1999 og ofan er nefndur var einnig ákært fyrir bjórauglýsingar á flettiskilti við stóra umferðargötu í borginni. Annað fyrirtæki átti flettiskiltið og leigði bjórgerðarfyrirtækinu það að hluta til birtingar á umræddri bjórauglýsingu. Um þetta sagði í dóminum:

„Auglýsingin var samin og sett upp af starfsmönnum fyrirtækisins, er lutu stjórn ákærða og verður að líta svo á framburð hans fyrir dómi að hann hafi ákveðið að birta umrædda auglýsingu með þessum hætti. Með vísan til þess, sem áður hefur verið rakið, telst ákærði brotlegur við þau ákvæði áfengislaga, sem tilgreind eru í ákæru, og skiptir eignarhald á umræddu flettiskilti ekki máli varðandi refsiábyrgð hans.“

Líklegt er að telja að sama regla gildi annars staðar – þar sem sérreglur prentlaga og útvarpslagagilda ekki – svo sem á netinu en ekki er vitað til þess að á það hafi reynt hérlendis að þessu leyti.

Almenna reglan er því að auglýsandi eða framkvæmdarstjóri þess fyrirtækis, sem auglýsir áfengi, ber refsiábyrgð á broti gegn banni áfengislaga.

Ljósvakamiðlar

Ljósvakamiðlar samkvæmt útvarpslögum eru útvarp og sjónvarp. Þar eru líka sérreglur um refsiábyrgð sem tryggja að einhver einn beri ábyrgð. Í sama dómi Hæstaréttar frá 1999 og ofan er nefndur var einnig ákært fyrir brot á áfengislögum með bjórauglýsingu í sjónvarpi. Um það segir Hæstiréttur:

„Er óumdeilt að auglýsingin var birt á ábyrgð ákærða. Braut hann með því tilgreind ákvæði áfengislaga í ákæru og bakaði sér refsiábyrgð“

samkvæmt tilgreindu ákvæði þágildandi útvarpslaga sem er óbreytt og hljóðar svo:

„Auglýsandi ber ábyrgð á auglýsingu.“

Þetta ákvæði útvarpslaga gildir um refsi- og fébótaábyrgð og er mjög skýrt. Vonandi reynir brátt á það fyrir dómi enda er bann við áfengisauglýsingum að mínu mati þverbrotið á hverjum degi þegar í lok bjórauglýsingar birtist í vinstra horni neðst með daufum og smáum stöfum, líklega í um eina sekúndu: „Léttöl.“ Þetta stenst að mínu mati ekki skýrt bann áfengislaga (áhersla GT):

Hvers konar auglýsingar á áfengi og einstökum áfengistegundum eru bannaðar. Enn fremur er bannað að sýna neyslu eða hvers konar aðra meðferð áfengis í auglýsingum […].

Með auglýsingu er átt við hvers konar tilkynningar til almennings vegna markaðssetningar þar sem sýndar eru í máli eða myndum áfengistegundir eða atriði tengd áfengisneyslu, […].

[…] Þó er framleiðanda sem auk áfengis framleiðir aðrar drykkjarvörur heimilt að nota firmanafn eða merki í tengslum við auglýsingu þeirra drykkja, enda megi augljóst vera að um óáfenga drykki sé að ræða í skilningi laganna og ekki vísað til hinnar áfengu framleiðslu.

Önnur ábyrgð

Spurningin er hvort einhver önnur ábyrgð en refsiábyrgð er fyrir hendi. Lýðheilsustöð, talsmaður neytenda og umboðsmaður barna héldu því fram í sameiginlegu erindi til útvarpsréttarnefndar, dags. 10. janúar 2006, sbr. fréttatilkynningu frá 17. janúar 2006. Erindið var þríþætt og beindist í öllum tilvikum að því að áminna ljósvakamiðlana sem áttu í hlut en áminning er undanfaristjórnvaldssekta eða mögulegrar afturköllunar útvarpsleyfis; þannig var óskað eftir að beitt yrði vægasta úrræðinu sem lög leyfa. Því hafnaði útvarpsréttarnefnd í öllum tilvikum á fundi sínum.

Beinar áfengisauglýsingar

Í fyrsta lagi var því haldið fram í erindinu að með beinum áfengisauglýsingum væri brotið gegnáfengislögum. Útvarpsréttarnefnd bar ekki brigður á það en sagðist aðeins geta aðhafst vegna brota á útvarpslögum og vísaði málinu til lögreglu. Ég er enn ósammála þessari röksemdafærslu og tel að stjórnvöld megi – og eigi í sumum tilvikum að – líta til annarra laga en þeirra sem þau hafa sérstakt forræði yfir. Þarna þarf að bæta úr í nýju „fjölmiðlalagafrumvarpi“ sem er til meðferðar á Alþingi.

Kostun með áfengistegundum

Í öðru lagi var kvartað yfir kostun tiltekins sjónvarpsþáttar með vísan til tiltekinnar bjórtegundaren útvarpsréttarnefnd hafnaði þeim lið kvörtunarinnar þar sem til sölu var óáfengur bjór með sama nafni. Í áfengislögum segir hins vegar að til þess að auglýsing sé heimil frá aðila sem einnig selur áfengi verði að vera

„augljóst […] að um óáfenga drykki sé að ræða í skilningi laganna og ekki vísað til hinnar áfengu framleiðslu.“

Einföld samræmislögskýring við tilvitnað ákvæði áfengislaga hefði átt að duga til þess að útvarpsréttarnefnd hefði geta áminnt vegna kostunarinnar á grundvelli svohljóðandi ákvæðisútvarpslaga:

„Útvarpsdagskrár mega ekki vera kostaðar af aðilum sem bannað er að auglýsa vöru sína eða þjónustu.“

Þarna er sama meinlokan greinilega á ferðinni – að útvarpsréttarnefnd eigi aðeins að byggja á „sínum“ lögum.

Nýlega hafnaði lögregla að hefja sakamál út af kostun sjónvarpsdagskrár með vísan til áfengra drykkja og benti réttilega á að refsiákvæði vanti í útvarpslög hvað varðar kostun; sérstakt bann við kostun skortir hins vegar í áfengislög þó að leiða megi það af þeim. Lögreglan vísaði á útvarpsréttarnefnd. Þarna er greinilega þörf á samræmingu á lögum; hvaða afleiðingar aðrar á brot að hafa gegn tilvitnuðu ákvæði útvarpslaga um bann við kostun af hálfu þeirra sem ekki mega auglýsa vöru sína eða þjónustu? Ef bannið hefur engar afleiðingar er um að ræða svonefnt lex imperfecta og það getur ekki verið tilgangur löggjafans.

Áberandi sýningar

Í þriðja lagi var kvartað yfir áberandi sýningu á áfengisvörumerkjum í tilteknum sjónvarpsþáttum á fleiri en einni stöð. Í öðru tilvikinu taldi útvarpsréttarnefnd ekki ástæðu til þess að athuga hvort rétt væri að ekki hefði hefði verið greitt fyrir þá birtingu. Í hinu tilvikinu fann útvarpsréttarnefnd að því að ekki hefði verið gefið til kynna að dagskrárliðurinn væri kostaður. Var því beint til hlutaðeigandi aðila að fara að lögum en annars tekið fram að íhuga mætti viðurlög samkvæmt útvarpslögum.

Meðábyrgð fjölmiðla

Með öðrum orðum tel ég eins og raunin er með ritstjóra dagblaða þegar auglýsandi er ekki nafngreindur að ljósvakamiðlar beri ábyrgð – ekki aðeins siðferðilega heldur lagalega samkvæmt þeim úrræðum sem útvarpsréttarnefnd hefur. Þar er hið vægasta, sem sagt, áminning. Áminning ljósvakamiðils gæti samt í raun verið virkari en sakamál gagnvart auglýsanda enda hætta útvarps- og sjónvarpsstöðvar vart á stjórnvaldssektir hvað þá afturköllun verðmætra leyfa. Forsenda virkrar (með)ábyrgðar fjölmiðla er hins vegar öflugt aðhald og kann að vera tilefni til þess að gera breytingar á stjórnsýslu þeirra mála í þessu ljósi.

Eins og dæmi erlendis frá sýna er unnt að gera fjölmiðla meðábyrga fyrir brotum gegn neytendum ef fjölmiðlum má vera augljóst að auglýsing er ekki í samræmi við lög. Mun ég fjalla síðar sérstaklega um það efni og að líkindum gera tillögur um úrbætur í því efni til réttra aðila.

Svarið

Svarið við spurningunni hvort einhver – og hver – beri ábyrgð á brotum gegn banni við áfengisauglýsingum er því: Auglýsandi (framkvæmdarstjóri) ber ábyrgðina. Auglýsandi er sá sem kaupir auglýsingarými í dagblaði, ljósvakamiðli, á flettiskilti, á netinu eða annars staðar. Sá sem kaupir slíkt rými er yfirleitt innlendur áfengisframleiðandi eða innlendur innflutnings- eða umboðsaðili erlendrar áfengistegundar. Eini fyrirvarinn er að ef auglýsing er í dagblaði þá þarf auglýsandinn að vera nafngreindur; ef ekki – þá er ritstjóri ábyrgur og ber að ákæra hann fyrir brot gegn áfengislögum.

Utan gildissviðs sérreglna prentlaga og útvarpslaga geta auk þess komið til álita almennar reglur refsiréttar um meðábyrgð á brotum.

En refsiábyrgð er ekki eina ábyrgðin. Eins og ég tel mig hafa rökstutt hér að ofan með gagnrýni á útvarpsréttarnefnd er unnt að gera ljósvakamiðla ábyrga fyrir augljósum brotum gegn lögbundnu banni við áfengisauglýsingum, áfengiskostunum og annarri flöggun áfengis í þessum áhrifaríku miðlum, útvarpi og sjónvarpi. Úr því að það var ekki gert þarf að laga lög um fjölmiðla og mun ég væntanlega leggja það til við menntamálanefnd Alþingis sem er með til meðferðar svonefnt „fjölmiðlalagafrumvarp.“ Hugsanlegt er að til þurfi að koma öflug fjölmiðlastofnun.

Þá má ekki gleyma ábyrgð okkar sem eigum að standa vörð um hagsmuni og réttindi neytenda og sérstaka hópa eða hagsmuni – annað hvort almennt eða samkvæmt sérstökum lögum. Þar á meðal er lögreglan. Auk þess má nefna heilbrigðisstéttir, Lýðheilsustöð, landlækni, Neytendastofu, talsmann neytenda, umboðsmann barna og margnefnda útvarpsréttarnefnd, svo og almannasamtök á borð við Neytendasamtökin og Heimili og skóla. Séu ekki virk viðurlög við brotum gegn hagsmunum eða réttindum neytenda og þeim viðurlögum framfylgt dregur enn úr virðingu við lögin eins og ég fjallaði óbeint um í talhorninu 14. janúar sl.

Loks má ekki gleyma ábyrgð neytenda sjálfra – sem hafa mikil áhrif, eins og ég vék að í talhorninu21. janúar sl. og 28. janúar sl.

Annað mál

Reyndar hef ég í umsögn til allsherjarnefndar Alþingis um frumvarp til laga um breytingu á áfengislögum ekki tekið afstöðu til þess hvort banna eigi eða leyfa áfengisauglýsingar. Ég lagði áherslu á að slíku banni þurfi að fylgja virk viðurlög enda er það samkvæmt sænskadómafordæminu í svonefndu Gourmet-máli ekki aðeins forsenda þess að bannið standist; það er réttur neytenda, ekki síst barna og ungmenna – sem mikilvægast er að vernda gegn slíku markaðsáreiti varðandi óhollar vörur.

Hins vegar hafa aðrir neytendur – þeir sem nota áfengi og mega það – hagsmuni af því að geta kynnt sér vöruna en það er annað mál sem ég vík lauslega að í umsögninni um áðurnefnt frumvarpsem varð ekki að lögum en þar er einnig að finna umfjöllun um forsögu og fleiri dóma. Tilgangur þess frumvarps virðist mér að létta á almennu banni við áfengisauglýsingum en gera bannið um leið virkara til verndar börnum og ungmennum. Það er þess virði að íhuga – en þá verður bannið að virka.

Gísli Tryggvason, talsmaður neytenda.

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/ber-einhver-abyrg%c3%b0-a-afengisauglysingum/

Bæjarstjórn Hafnarfjarðar tekur afstöðu með börnum og unglingum

Láttu aðra vita

Forvarnanefnd Hafnarfjarðar tók upp um daginn á fundi sínum frumvarp um sölu á léttvíni og bjór í matvöruverslunum sem til stendur að taka upp á Alþingi nú í vetur. Forvarnanefndin tók upp frumvarpið því að það ætlar sveitarfélögum að framfylgja hluta laganna og sjá um að úthluta matvöruverslunum áfengissöluleyfi.

Fjölskylduráð Hafnarfjarðar tók heillshugar undir bókun forvarnanefndar þar sem lagst er gegn frumvarpinu. Þegar tillagan kom til bæjarstjórnar sköpuðust talsverðar umræður um frumvarpið en í ljós kom að einn flutningsmanna þess situr einmitt í bæjarstjórn Hafnarfjarðar. En meðferð málsins endaði þannig að allir bæjarfulltrúarnir utan þess sem er flutningsmaður studdu tillöguna 10 – 1. Vilji sveitarstjórnamanna í Hafnarfirði er skýr.

,,Bæjarstjórn Hafnarfjarðar mælir eindregið gegn því að frumvarp til laga um sölu áfengis og tóbaks (sala léttvíns og bjórs), 37. þingmál 136. löggjafarþings, verði samþykkt. Reynsla annarra þjóða af auknu aðgengi að áfengi með afnámi einkasölu sýnir aukna neyslu, ekki síst meðal ungmenna og þar af leiðandi mikla fjölgun félagslegra og heilsufarslegra vandamála. Þetta frumvarp stefnir því í þveröfuga átt eftir að náðst hefur mikilvægur árangur í forvörnum gegn notkun áfengis og annarra vímuefna, með markvissri vinnu í Hafnarfirði og víðar.  Einnig er vakin athygli á að ekki hefur verið leitað formlegrar umsagnar þeirra aðila sem skv. frumvarpinu munu bera ábyrgð á framkvæmdinni.”

Bókun forvarnanefndar:

Forvarnarnefnd Hafnarfjarðar leggst eindregið gegn frumvarpi til laga um sölu áfengis í matvörubúðum. Gögn frá Lýðheilsustöð benda ótvírætt til þess að sala áfengis í matvörubúðum sé mikið óheillaspor. Landlæknir hefur lagst gegn frumvarpinu og fyrirliggjandi upplýsingar frá SÁÁ eru samhljóða.

Evrópudeild Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar hefur gefið út Stefnumótun í áfengismálum, sem fjallar um stefnumótun í áfengismálum. Þar eru þjóðir hvattar til að móta sér stefnu í áfengismálum og bent er á aðgerðir sem sannreynt þykir að skili árangri sem dregur úr skaðlegri neyslu áfengis.
Meðal þeirra leiða sem bent er á eru
:


Skert aðgengi
Aðgerðir gegn ölvunarakstri
Aðgengi að meðferð
Bann við áfengisauglýsingum
Áfengislaust umhverfi
Fræðsla

Forvarnarfulltrúi Hafnarfjarðar er eini aðilinn á Íslandi sem reglulega hefur athugað hvort unglingar undir aldri fái keypt tóbak í verslunum. Niðurstöður þeirra rannsókna benda til þess að rúmlega helmingur ungmenna sem ekki eiga að fá keypt tóbak geti verslað það í búðum hér. Bandarísk rannsókn hefur leitt í ljós að auðveldara er fyrir fólk undir lögaldri að fá keypt áfengi í matvöruverslunum og stórmörkuðum en sérstökum áfengisverslunum. Ætla má að svipað verði uppi á teningnum hér.

Forvarnarnefnd Hafnarfjarðar skorar á Bæjarstjórn að samþykkja samhljóða

,,Bæjarstjórn Hafnarfjarðar mælir eindregið gegn því að frumvarp til laga um sölu áfengis og tóbaks (sala léttvíns og bjórs), 37. þingmál 136. löggjafarþings, verði samþykkt. Reynsla annarra þjóða af auknu aðgengi að áfengi með afnámi einkasölu sýnir aukna neyslu, ekki síst meðal ungmenna og þar af leiðandi mikla fjölgun félagslegra og heilsufarslegra vandamála. Þetta frumvarp stefnir því í þveröfuga átt eftir að náðst hefur mikilvægur árangur í forvörnum gegn notkun áfengis og annarra vímuefna, með markvissri vinnu í Hafnarfirði og víðar.  Einnig er vakin athygli á að ekki hefur verið leitað formlegrar umsagnar þeirra aðila sem skv. frumvarpinu munu bera ábyrgð á framkvæmdinni.”

Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkti þessi ályktun á fundi sínum með tíu atkvæðum gegn einu en viðkomandi bæjarfulltrúi sem var á móti er Rósa Guðbjartsdóttir formaður knattspyrnudeildar Hauka ogvaraþingmaður , sem jafnframt er einn að flutningmönnum frumvarpsins á þing.

Bæjarstjórn Hafnarfjarðar sýnir með þessari bókun jákvæðan hug sinni í verki gagnvart málefnum æskunnar. Bókun þessi er einnig afar mikilvægt fordæmi sem vonandi verður öðrum sveitarfélögum til eftirbreytni.

Í Hafnarfirði hefur náðst góður árangur í forvarnarmálum og heilsueflingu með víðtæku samstarfi fjölmargra aðila. Eftir þessum árangri hefur verið tekið víða um land og hugmyndfræði okkar er fyrirmynd margra annarra á þessu sviði. Þessum góða árangri verður stefnt í voða ef sala vímuefna verður færð inn í matvörubúðir. Áfengi er engin venjuleg neysluvara.

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/b%c3%a6jarstjorn-hafnarfjar%c3%b0ar-tekur-afsto%c3%b0u-me%c3%b0-bornum-og-unglingum/

Löghlýðin þjóð ?

Láttu aðra vita

Auðvitað erum við Íslendingar löghlýðin þjóð. Það væri nú annaðhvort. En við erum líka býsna slyng að fara í kringum lögin, þegar okkur ekki líkar efni laganna. Það er bannað að auglýsa áfengi.

Daglega dynja á okkur bæði í blöðum og sjónvarpi bjórauglýsingar með tælandi texta og myndum sem lofa ágæti bjórs.Okkar fremsti leikari les textann,sem eykur enn áhrifin. En til þess að allir viti að ekki verið er að auglýsa áfengan bjór birtist orðið “léttöl” í 2 eða 3 sekúndur með örsmáu letri í einu skjáhorninu.

Löglegt? Efamál. Það er líka bannað að setja upp auglýsingaskilti við þjóðvegi landsins. Fyrirtæki fara í kringum þetta bann með því að leggja merktum bílum sínum með máluðum auglýsingaskiltum á hliðum við fjölförnustu þjóðvegi til og frá höfuðborginni og raunar víðar. Löglegt? Efamál. Það er líka bannað að tala í síma í akstri. Það er ekkert hægt að fara í kring um það. Ótrúlega margir ökumenn láta samt eins og þetta lagaboð,þessi mikilvæga öryggisregla eigi ekki við í þeirra tilviki og blaðra í bílsíma með hálfan huga við aksturinn. Nú er til ágætis handfrjáls búnaður sem ekkert er að því að nota og ýmsir vissulega notfæra sér. En það er svolítið sérkennilegt að horfa á menn og konur aka um götur borgarinnar 16 milljón króna jeppum sem greinilega haf ekki haft ráð á því að kaupa handfrjálsan búnað. Lögreglan er of lin við að taka á þessum lögbrotum.

Eiður Svanberg Guðnason

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/loghly%c3%b0in-%c3%bejo%c3%b0/

Góð ráð fyrir þingmenn

Láttu aðra vita

Okkur barst þessi umfjöllun af Skaganum – umræður sem urðu í bæjarstjórn æskunnar árið 2003:

“Una Harðardóttir, bæjarfulltrúi unga fólksins úr Brekkubæjarskóla, fjallaði um lög um auglýsingar á vímuefnum. Í máli Unu kom fram að á Íslandi væru lög sem segja að ekki megi auglýsa áfengi opinberlega. Samt sjáum við næstum á hverjum degi bjórauglýsingar í sjónvarpi og í blöðum og menn reyna alltaf að ganga aðeins lengra. Það eru meira að segja farnar að sjást auglýsingar í tímaritum um svokallaða áfenga gosdrykki. Una sagði að unglingar og ungt fólk væru augljóslega markhópur þeirra sem eru að  auglýsa áfengi. Flestar eru auglýsingar þessar hressilegar, fyndnar og með myndum af ungu fólki sem skemmtir sér vel. Þar að auki er þeim oft komið fyrir í dagskrá og efni sem ætlað er ungum notendum. Það er greinilega verið að höfða til ungs fólks og að laða að nýja viðskiptavini sagði Una. Þessir svokölluðu áfengu gosdrykkir eru gott dæmi um það hvaða aðferðum menn eru tilbúnir að beita til að fá unglinga til að drekka. Áfengi er dulbúið í þessum drykkjum. Una sagði að með því að blanda því saman við sæta gosdrykki með allskonar ávaxtabragði og til að toppa þetta allt er þessu skellt í ótrúlega flottar og litríkar flöskur. Samkeppnin í því hver sýnir flottustu flöskuna er ekkert smá hörð. Sætasta gosið í flottustu flöskunni laðar náttúrulega að flesta unglingana og vinnur þar með samkeppnina. Það er náttúrulega alveg augljóst að þessir drykkir eru ekki framleiddir fyrir fimmtugt fólk sem er kannski búið að drekka af og til í tugi ára. Þessir drykkir eru einfaldlega framleiddir til að fá ungt fólk til að drekka og helst alltaf yngra og yngra fólk sagði Una. Áður fyrr þurftu unglingar sem voru að prófa í fyrsta sinn að drekka að pína ofan í sig íslensku brennivíni í volgu kóki sem yfirleitt endaði með því að allt kom upp aftur. Áfengisframleiðendur eru svo sannarlega búnir að finna ráðið við þessum vanda og tappa því á flöskur. Una sagði að nú reddi unglingar sér bara sætu og bragðgóðu gosi í litríkum flöskum og drekka eins og ekkert sé. Síðan er lítið mál að skipta yfir í bjórinn og auglýsingarnar í fjölmiðlum láta okkur reglulega vita af því hvaða bjór sé flottast að kaupa í dag.

Eins og fram kom í máli Unu í upphafi þá eru áfengisauglýsingar ólöglegar á Íslandi eða hvað spurði Una? Þessi lög virðast ekki nógu skýr því einhvern vegin tekst mönnum að fá svoleiðis auglýsingar birtar í fjölmiðlum. Það er greinilega mjög auðvelt að fara á svig við þessi lög og örugglega er það meiriháttar mál að kæra menn og draga þá fyrir dómstóla. Það kom fram í máli Unu að Þorgerður Ragnarsdóttir framkvæmdastjóri áfengis og vímuvarnarráðs segði viðurlögin við brotum á þessum lögum vera ekki harðari en svo að auglýsendur líta bara á þau sem viðunandi fórnarkostnað fyrir vel heppnaða auglýsingu. Markaðurinn skilar fórnarkostnaðinum til baka. Una sagðist vilja leggja það til að bæjaryfirvöld á Akranesi skori á þingmenn kjördæmisins og á Alþingi allt í nafni forvarna að þeir taki þessi lög til endurskoðunar með það að markmiði að þeir geri þau skýrari og skilvirkari. Það er augljóst að þessi lög virka ekki í dag og því þarf að breyta. Hvað barnavínið og áfengu gosdrykkina varðar er kannski erfiðara að gera eitthvað sagði Una. Við getum auðvitað ekki stjórnað því hvað þau í ÁTVR hafa í hillunum hjá sér. Við getum hins vegar sent bréf til stjórnenda ÁTVR og sagt þeim að við höfum áhyggjur af þróun mála og hvatt þá til að passa vel upp á það að ekki sé  verið að kaupa áfengi til að afhenda unglingum. Lögreglan ætti að geta fylgst vel með þessu þeir eru jú í sama húsi sagði Una.”

Vel mælt hjá þessari ungu konu og þarft umhugsunarefni fyrir þá þingmenn sem berjast fyrir því að lögleiða áfengisauglýsingar. Er Það í þágu unglinga – nei það er gegn unglingum eins og skrif Unu bera með sér.

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/go%c3%b0-ra%c3%b0-fyrir-%c3%beingmenn/

Áfengisauglýsingar beinast jafnvel að ungum börnum

Láttu aðra vita

Þegar vara er auglýst þá er tilgangurinn vanalega sá að fá fólk til að muna eftir og langa í vöruna – sem leiðir svo gjarnan til þess að varan er keypt. Auglýsingar hafa sterk áhrif á börn og ungt fólk og því er auglýsingum gjarnan beint að þeim. Þetta gildir t.d. mjög um áfengisauglýsingar, þar sem áfengi og ,,skemmtilegar” stundir er gjarnan sýnt saman. Bannað er með lögum að auglýsa áfengi á Íslandi en ótal dæmi sýna hvernig farið er í kringum þessi lög – nægir að nefna ýmsar verslunarmannahelgarauglýsingar nú í ár. Og nú er meira að segja svo langt gengið að hægt er að kaupa barnaleikföng með áfengisauglýsingum.

Leikfangið sem um ræðir (sjá mynd) var nýlega keypt í leikfangaverslun í Reykjavík og jafnvel þó að tilgangurinn hafi ekki verið að hvetja börn til að drekka bjór þá er þarna bjórauglýsing fyrir augunum á litlum börnum. Það hefur svo vart farið fram hjá landsmönnum að þótt bannað sé með lögum að auglýsa áfengi á Íslandi þá eru áfengisauglýsingar áberandi í flestum fjölmiðlum landsins. Miklu virðist vera til kostað að koma vörunni á framfæri og oftar en ekki virðast auglýsingarnar beinast að ungu fólki.

Til að skoða málið nánar má benda á erlendar kannanir á markaðssetningu áfengis sem beint er að ungu fólki. Í júlíhefti The Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine 2004 kemur fram að árið 2002 sáu unglingar í Bandaríkjunum t.a.m. fleiri áfengisauglýsingar en fullorðnir í blöðum og tímaritum. Þar kemur auk þess fram að stúlkur eru berskjaldaðri en drengir hvað varðar áfengisauglýsingar. Áfengisiðnaðurinn í Bandaríkjunum varði árið 2002 1,9 milljörðum dollara í markaðssetningu áfengis með ýmsum hætti. Í áfengiaauglýsingar í tímaritum var t.d. varið 590,4 milljónum dollurum.

Auglýsingunum gjarnan beint að ungum stúlkum

Rannsakendur könnuðu hversu mikið af áfengisauglýsingum er beint að ungu fólki og eftir að hafa farið í gegnum 103 bandarísk tímarit á árunum 2001-2002 fundu þeir alls 6,239 áfengisauglýsingar. Helstu niðurstöður voru þær að á milli áranna sá ungt fólk 45% meira af bjórauglýsingum,og 65% meira af auglýsingum um áfengt gos en 69% minna af vínauglýsingum heldur en fullorðnir. Stúlkur á aldrinum 12-20 eru líklegri til að sjá bjór og áfengt gos auglýst heldur en konur í aldurshópnum 21-34 ára. Greinahöfundar benda á að áfengisauglýsingum sé í miklum mæli beint að ungum stúlkum og að áreitið aukist sífellt.

Samantekt niðurstaðna úr rannsókn á vegum Bandarísku læknasamtakanna (AMA), sem birt var á heimasíðu þeirra (http://www.ama-assn.org/ama/pub/category/14425.html), sýnir að 31% unglingsstúlkna hafi drukkið áfengt gos síðastliðna sex mánuði samanborið við 19% drengja. Helmingur stúlknanna sagðist hafa séð auglýsingar um áfengt gos. Þar kemur einnig fram að ein af hverjum fjórum stúlkum hafa ekið bíl eftir að hafa drukkið áfengi eða verið í bíl þar sem bílstjórinn hefur neytt áfengis. Þá hefur ein af hverjum fimm kastað upp eða fallið í yfirlið eftir áfengisneyslu. Höfundar skýrslunnar telja að áfengisframleiðendur markaðssetji áfengt gos fyrir ungar stúlkur. Talsmaður framleiðenda segir aftur á móti að auglýsingunum sé beint að fullorðum og að þeir deili áhyggjum af ólöglegri unglingadrykkju.

Í samantekt rannsókna sem birtist í Journal of Public Health Policy, vol.26 no 3, komast greinahöfundar að þeirri niðurstöðu að umdeilanlegt hafi verið að alhæfa um áhrif auglýsinga á áfengisneyslu en að nýjustu niðurstöður rannsókna gefi til kynna að áfengisauglýsingar hafi áhrif á áfengisneyslu ungs fólks. Þessu til stuðnings hafa nýverið verið birtar niðurstöður úr bandarískri rannsókn sem styrkir enn frekar þá kenningu að áfengisauglýsingar hafa langtímaáhrif á drykkju ungs fólks. Niðurstöðurnar sýna að bein tengsl eru á milli drykkju og framboðs auglýsinga, þ.e. að sá hópur ungs fólks sem sá meira af áfengisauglýsingum drakk meira en sá hópur sem sá minna af þeim (The Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, janúar 2006).

Íslenskur veruleiki

Hér á landi hefur orðið umtalsverð aukning á áfengisauglýsingum og áfengisumfjöllunum – kynningum- í blöðum, tímaritum og ljósvakamiðlum. Má benda á að samkvæmt niðurstöðum samantektar, sem Lýðheilsustöð fól Háskólanum á Akureyri og Fjölmiðlavaktinni að gera, hefur tíðni áfengisauglýsinga þrefaldast á síðust tíu árum. Oft eru þessar auglýsingar með þeim hætti að þær vekja ákveðnar væntingar til neyslu áfengis; ,,það er gott og gaman” ,,ég á það skilið” og ,,það hjálpar til” eru skilaboð sem fylgja gjarnan þessum auglýsingum. Má því leiða að því getum að þær hafi jákvæð áhrif á væntingar ungs fólks til neyslu áfengis sem getur því leitt til þess að það drekki frekar en ekki.

Því seinna sem byrjað er að drekka því betra – heilans vegna

Nýlegar sem og eldri rannsóknir á áhrifum áfengis á þroska ungs fólks benda m.a. til þess að við neyslu áfengis geti hlotist varanlegur skaði á ákveðnum hluta heilans. Sem dæmi um afleiðingar má nefna skert vinnsluminni, skert sjónsvið og skertan hæfileika til úrlausnar ýmissa vandamála. Þetta kemur meðal annar fram í niðurstöðum bandarískrar rannsóknar (The neurocognitive effects of alcohol on adolescent and college students, í Preventive Medicine 40 (2005)). Niðurstöður sýna að virkni í heilaberki er minni hjá unglingum sem drekka áfengi en þessi hluti heilans er mikilvægur fyrir hugsun, skipulagningu, hömlur og stýringu tilfinninga.

VERNDUM HEILANN

Rík ástæða er til að brýna fyrir ungu fólki – sem og foreldrum og öðrum fullorðnum – að heilinn er að vaxa og þroskast til tvítugs – og í raun aðeins lengur – og hversu mikilvægt sé að skaða hann ekki með áfengisneyslu á þessu þroskaferli: skaðinn er varanlegur sem þýðir að hann er ekki hægt að bæta.

Í ljósi þessa hlýtur að verða að beita öllum tiltækum ráðum til að seinka sem mest því að ungt fólk drekki áfengi. Ein af þeim leiðum hlýtur að vera að draga úr væntingum ungs fólks til áfengis með því að hindra að áfengisauglýsingar nái til þess.

Hagur og heilsa landsmanna að veði

Öllum sem vilja vita er ljóst að aukið aðgengi að áfengi leiðir til aukinnar neyslu þess. Fjölmargar rannsóknir, bæði frá Norðurlöndunum og Bandaríkjunum, gefa til kynna að lækkun áfengiskaupaaldurs, að selja áfengi í almennum verslunum og aukið frelsi til markaðssetningar áfengis leiðir til aukinnar neyslu áfengis. Um leið eykst sá skaði sem fylgir áfengisneyslunni. Það er því hagur og heilsa landsmanna að aðgengi að áfengi sé ekki aukið.

Höfundur:

Rafn M. Jónsson,

verkefnisstjóri áfengis- og vímuvarna Lýðheilsustöð

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/afengisauglysingar-beinast-jafnvel-a%c3%b0-ungum-bornum/

Ákæra ber ritstjóra fyrir ómerktar áfengisauglýsingar í blöðum og tímaritum

Láttu aðra vita

Ákæra ber ritstjóra fyrir ómerktar áfengisauglýsingar í blöðum og tímaritum

Í greiningu sinni á ábyrgð á brotum gegn banni við áfengisauglýsingum í talhorninu í gær kemst talsmaður neytenda að þeirri niðurstöðu að skýrt sé hver beri ábyrgðina: Nafngreindur auglýsandi – en ritstjóri ella.

Í talhorninu að þessu sinni fjallaði Gísli Tryggvason, talsmaður neytenda, um ábyrgð – einkum refsiábyrgð en einnig meðábyrgð fjölmiðla – á brotum gegn banni við áfengisauglýsingum á þrenns konar vettvangi:

  • í prentmiðlum,
  • ljósvakamiðlum og
  • öðrum miðlum.

Farið er yfir ábyrgðarröðina í prentlögum sem tryggi að ávallt beri einhver ábyrgð á efni dagblaða, þ.e.

  • höfundur ef hann er nafngreindur en annars
  • útgefandi eða ritstjóri ef hann er tilgreindur en annars
  • sölu- eða dreifingaraðili (ef í hann næst) en annars
  • prentsmiðjan.

Í pistlinum kemur fram að frá 1963 hafi sú túlkun legið fyrir frá Hæstarétti (H 1963:1) að ef fyrirtæki, sem auglýsir áfengi, sé nafngreint þá beri framkvæmdarstjóri þess ábyrgð sem  höfundur þess efnis sem í auglýsingu felist. Nafngreiningu auglýsanda hafi hins vegar ekki verið til að dreifa í nýjasta dómi Hæstaréttar frá 8. febrúar 2007 þar sem framkvæmdarstjóri íslensks innflutnings- eða umboðsfyrirtækis erlends bjórs var sýknaður þar sem engin nafngreining lá fyrir á umboðsfyrirtækinu – auglýsandanum. Í pistlinum segir: “Þarna hefði verið öruggara og réttara miðað við fordæmi Hæstaréttar frá 1963 að ákæra ritstjóra dagblaðsins en skilja má dóminn þannig að hann hefði þá verið dæmdur sekur fyrir brot gegn auglýsingabanni áfengislaga.”

Þá segir:

“Segja má að Hæstiréttur hafi í dómi sínum 8. febrúar 2007 fengið bakþanka með því að telja nú að ekki sé nóg að nafngreina vöru eins og látið var duga 1999 en þá vísaði nafn bjórsins aðeins óbeint á framleiðandann, auglýsandann. Niðurstaðan er því skýr – eins og hún hefur í raun verið frá því að fyrst reyndi að þessu leyti á prentlögin í Hæstarétti 1963:

Auglýsandi ber ábyrgð á áfengisauglýsingu ef hann er nafngreindur í auglýsingunni. Refsiábyrgðina ber framkvæmdarstjóri eða annar fyrirsvarsmaður fyrirtækis sem er bær til þess að samþykkja auglýsinguna. Ef auglýsandi er ekki nafngreindur ber ritstjóri ábyrgðina (og svo koll af kolli samkvæmtprentlögum).”

Í dómi sínum 8. febrúar 2007 segir Hæstiréttur um bjórauglýsingar í fylgiblaði með dagblaði að birting þeirra hafi brotið í bága við áfengislög. Um það segir í pistlinum: “Þetta þýðir að mínu mati að ef vafi leikur á því hvort auglýsandi er nægilega nafngreindur eigi handhafi ákæruvalds að ákæra ritstjóra dagblaðs eða tímarits.” Í pistlinum segir einnig að sú niðurstaða hljóti að leiða til breytts verklags á dagblöðum – svo tryggt verði að auglýsandi verði nafngreindur. “Annars er hætt við – og bæði rétt og skylt samkvæmt prentlögum – að ritstjóri verði ákærður fyrir brot gegn áfengislögummiðað við þessi skýru fordæmi Hæstaréttar frá 1963 og 2007.”

Gísli Tryggvason Talsmaður neytenda

Varanlegur hlekkur á þessa grein: https://www.foreldrasamtok.is/ak%c3%a6ra-ber-ritstjora-fyrir-omerktar-afengisauglysingar-i-blo%c3%b0um-og-timaritum/

Load more